Oeros: maak kennis met deze uitgestorven voorouder van tamme runderen

Weet jij wat Aurochs is?

De oeros, of Urus zoals hij ook wel wordt genoemd, is een uitgestorven rundersoort. Deskundigen wijzen erop dat dit ras van wilde ossen, waarvan het laatste exemplaar in 1627 in Polen werd gedood, de directe voorouder is van gedomesticeerde ossen. De oeros leefde voornamelijk in de vlakten van Europa, Azië en Noord-Afrika.

Dit prachtige dier heeft een ongelooflijke geschiedenis, met zelfs een mogelijkheid tot terugkeer, in de beste "Jurassic Park" stijl. In dit artikel kom je alles te weten over de oeros en dan weet je waarom dit dier zo belangrijk en bepalend wordt geacht in de menselijke geschiedenis. Lees verder!

Kenmerken van de Auroque os

In dit eerste deel presenteren we technische en wetenschappelijke informatie over de oeros. Hier zul je begrijpen hoe ze zich voortplantten, hoe ze eruitzagen, waar ze leefden, hoeveel ze wogen en nog veel meer. Bekijk het nu!

Oorsprong en geschiedenis

Aangenomen wordt dat de oeros zijn oorsprong vond in de Centraal-Aziatische graslanden, waar tegenwoordig landen als Afghanistan en Pakistan liggen. Van daaruit verspreidde het dier zich en bevolkte vrijwel heel Azië, Europa, het Midden-Oosten en Noord-Afrika.

Zelfs gedocumenteerde historische gegevens over het Bos primigenius, de wetenschappelijke naam voor de Aurochus, zijn te vinden tussen de overblijfselen van verschillende beschavingen, zoals de Egyptenaren en sommige volkeren die Mesopotamië en de Iraanse hoogvlakte bewoonden.

In termen van tijd wordt geschat dat ongeveer 320 duizend jaar geleden de grote exodus van de oeros begon, waarbij ze Azië verlieten om de hele oude wereld te bevolken. 80 duizend jaar geleden domineerden ze Europa en 8 duizend jaar geleden begonnen ze te worden gedomesticeerd en bejaagd door mensen. Omdat het robuuste en resistente dieren waren, werden ze zelfs gebruikt als attractie in gevechten in Romeinse circussen.

Visuele kenmerken

Oerossen waren een beetje anders dan de koeien van vandaag, met robuustere en wilde kenmerken in alle opzichten. Ze hadden enorme puntige hoorns die gemiddeld een indrukwekkende 75 cm groot waren en die voor het gezicht van het dier gebogen waren, in plaats van naar boven.

Wat kleur betreft, hadden oerossen over het algemeen een glanzend zwarte vacht, terwijl koeien en kalveren in zowel zwarte als grijze tinten te zien waren. Bovendien waren de ruggen van deze dieren robuuster dan hun ruggen, wat lijkt op het biotype van moderne bizons.

Grootte en gewicht van het dier

Grootte en gewicht waren zeker het grootste verschil tussen de oerossen en moderne rundersoorten. Deze runderen waren echt imposant.

Geschat wordt dat een volwassen Aurochs stier tussen de 1,80 m en 2 m lang was, met een lengte die een indrukwekkende 3 m kon bereiken. Koeien waren over het algemeen tussen de 1,60 m en 1,90 m lang en gemiddeld 2,2 m lang. Wat betreft hun gewicht, mannelijke Aurochs bereikten bijna 1.500 kg, terwijl vrouwtjes gemiddeld 700 kg wogen.

Verspreiding en habitat

Oerossen waren wijdverspreide dieren, die alles bewoonden van Indiase bossen tot woestijngebieden in het Midden-Oosten. Het grootste aantal sporen van het dier wijst echter op een graasgedrag, net als hun moderne afstammelingen.

Vanaf hun ontstaan in Azië tot de plaats waar de laatste oerossen werden gezien, in het Jaktorów bos in Polen, is de aanwezigheid van prairiegebieden en vlaktes vastgesteld. In de laatste eeuwen van hun bestaan zijn de laatste populaties oerossen zelfs door moerassen geslopen, waar ze niet werden vervolgd.

Gedrag van de oeros

Zoals alle runderachtigen waren de oerossen vreedzaam en leefden ze in kuddes van niet meer dan 30 individuen. De groep werd geleid door een alfamannetje dat zijn positie veroverde door middel van felle gevechten met rivaliserende mannetjes tijdens het broedseizoen van de soort.

Er zijn aanwijzingen dat de oeros niet veel roofdieren had omdat ze snel en sterk waren en agressiever werden als ze werden aangevallen. Het is echter mogelijk dat deze uitgestorven rundersoort in de prehistorie als voedsel diende voor katten.

Fokken van dit wilde dier

De paartijd van de oerossen, wanneer de koeien van de soort ontvankelijk werden, vond waarschijnlijk plaats in de vroege herfst. In deze periode werden bloedige gevechten uitgevochten door volwassen mannetjes om te beslissen wie zou paren en een kudde zou leiden.

De kalveren werden zes tot zeven maanden later geboren, in de vroege lente, en bleven bij hun moeder tot ze volwassen waren. Totdat ze de paringsleeftijd bereikten, waren de kleine oerossen de grootste zorg van een roedel, omdat ze een gemakkelijke prooi waren en het doelwit van wolven en beren.

Feiten en curiosa over de oeros

Om ons artikel af te sluiten met relevante informatie, brengen we je nog drie onderwerpen waarin curiosa over het leven van de oerossen worden gepresenteerd. Leer alles over het Taurus Project, het Heck Rund en de Aurochs' records door de eeuwen heen.

Project Stier en pogingen om het dier te recreëren

In de beste "Jurassic Park"-stijl proberen wetenschappers Auroque na te maken. Er bestaan al exemplaren van hybride Auroque-runderen, maar het doel is om binnenkort raszuivere dieren te hebben.

Project Taurus, geleid door ecoloog Ronald Goderie, is een initiatief dat door middel van de "omgekeerde afstammingsmethode" de Auroque weer tot leven wil wekken. De wetenschapper gelooft dat door soorten waarvan bewezen is dat ze van de Auroque afstammen met elkaar te kruisen, dieren zullen ontstaan met DNA dat steeds dichter bij deze primitieve ossenoort staat.

Heckrunderen: afstammelingen van de oerossen

Het Heckrund is een rundersoort die grote fysieke gelijkenis en genetische compatibiliteit vertoont met de oude oerossen. Deze dieren zijn het resultaat van een programma dat er ook op gericht was om de oerossen weer tot leven te wekken en dat in 1920 in Duitsland werd gestart door de zoölogen Heinz en Lutz Heck.

Net als bij Project Taurus werden verschillende kruisingen gemaakt tussen Europese rundersoorten met de kenmerken van de Auroque. Het resultaat waren dieren met meer dan 70% algemene compatibiliteit met de oude en uitgestorven ossenrassen.

Records van dit wilde dier

Misschien is de oeros wel het dier dat door de eeuwen heen het best is afgebeeld door de mens. Rotstekeningen in Europa, zoals de beroemde inscripties in de Côa-vallei in Portugal en de grotten van Chauvet-Pont d'Arc in Frankrijk, dateren bijvoorbeeld van meer dan 30.000 voor Christus.

Daarnaast zijn er duizenden hele fossielen van deze runderen gevonden in heel Europa en Azië, waarvan onderzoekers DNA-monsters hebben genomen om de genetische code van het dier te sequentiëren.

Zelfs in dagboeken van Romeinse soldaten is het mogelijk om te lezen over het gebruik van oerossen in de strijd, evenals Egyptische gravures die het dier benadrukken als de incarnatie van de os Apis, een mythologische figuur die werd vereerd door de Nijlbeschaving.

Auroque: het definitieve bewijs dat, als de mens het wil, hij de natuur kan behouden

Het beslissende traject van de oeros zorgde ervoor dat de mens kon overleven, want door hen ontstond het tamme vee, dat door een groot deel van de wereldbevolking als voedsel werd gebruikt. Alles wijst erop dat dit prachtige dier uitstierf toen de menselijke populaties zich over zijn leefgebied uitbreidden, terwijl andere rundersoorten vooruitgingen.

Initiatieven als Project Taurus en de studies van de gebroeders Heck bewijzen echter dat de moderne mens de natuur goed kan doen, als hij dat wil. De les die deze primitieve os ons brengt, wijst er echter op dat we niet op zoek moeten gaan naar genoegdoening, zoals in deze pogingen om de oeros terug te brengen, maar naar het behoud van de soorten die er nog zijn.